Từ ngày 4 đến ngày 5 tháng 9 năm 2024, tại Hồng Kông, Trung Quốc, Đoàn Việt Nam đã tham dự cuộc họp trực tiếp với Nhóm Đánh giá chung (JG) của Lực lượng Đặc nhiệm Tài chính (FATF). Cuộc họp này là cơ hội quan trọng để Việt Nam trao đổi và bảo vệ các kết quả thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia về phòng, chống rửa tiền (PCRT), tài trợ khủng bố (TTKB) và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt (TTPBVKHDHL). Đoàn Việt Nam bao gồm đại diện từ nhiều cơ quan chủ chốt như Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Cuộc họp tập trung đánh giá tiến triển của Báo cáo tiến triển kỳ 2 (Báo cáo PR 2) về các hành động Việt Nam đã thực hiện kể từ tháng 6/2024. Nhóm JG của FATF đã trao đổi chi tiết về từng nội dung trong kế hoạch hành động, bao gồm 17 hành động tương ứng với 9 Hiệu quả trực tiếp (IO) do FATF đề ra. Qua cuộc họp, Việt Nam đã cung cấp nhiều số liệu minh chứng cho những kết quả đã đạt được và được Nhóm JG đánh giá cao. Tuy nhiên, Nhóm cũng nhấn mạnh rằng Việt Nam cần tiếp tục triển khai các hành động quan trọng theo đúng thời hạn đã cam kết.
Những thành tựu Việt Nam đã đạt được
- Ban hành Kế hoạch hành động quốc gia: Việt Nam đã triển khai Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện cam kết của Chính phủ về PCRT, TTKB, và TTPBVKHDHL thông qua Quyết định số 194/QĐ-TTg vào tháng 2/2024. Kế hoạch này là cột mốc quan trọng để nâng cao sự tuân thủ các quy định quốc tế.
- Tăng cường hợp tác quốc tế: Trong giai đoạn từ tháng 6/2024 đến nay, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong việc tăng cường hợp tác với các cơ quan tình báo tài chính quốc tế. Điều này bao gồm trao đổi thông tin, xác minh và điều tra các vụ việc liên quan đến rửa tiền và tài trợ khủng bố.
- Nâng cao hiệu quả giám sát tài chính: Việt Nam đã tăng cường kiểm tra các tổ chức tài chính (FIs) và các doanh nghiệp không thuộc lĩnh vực tài chính (DNFBPs) để đảm bảo tuân thủ các quy định về phòng chống rửa tiền. Ngoài ra, Việt Nam cũng đã công khai các quy trình cho phép tổ chức, cá nhân yêu cầu ra khỏi danh sách chỉ định và ký kết quy chế phối hợp giữa các cơ quan liên quan.
- Các kết quả cụ thể: Nhiều vụ truy tố liên quan đến tội rửa tiền đã được thực hiện và các biện pháp trừng phạt tài chính mục tiêu liên quan đến tài trợ khủng bố cũng được triển khai. Các cơ quan chức năng đã nâng cao năng lực thực thi pháp luật thông qua đào tạo và hướng dẫn.
Những thách thức còn tồn tại
- Thiếu quy định đối với VASPs: Một trong những điểm yếu chính là Việt Nam vẫn chưa có quy định cụ thể về việc quản lý các nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo (VASPs). Hiện tại, các hoạt động liên quan đến tài sản ảo không được cấp phép hoặc đăng ký chính thức, điều này gây ra khoảng trống trong quản lý và kiểm soát rủi ro tài chính.
- Giám sát chưa toàn diện: Mặc dù đã có tiến bộ, nhưng hệ thống giám sát hiện tại của Việt Nam vẫn chưa đủ mạnh để phát hiện và xử lý kịp thời các hoạt động bất hợp pháp. Việc thực thi các biện pháp kiểm tra và chế tài vẫn cần phải được cải thiện để đảm bảo tính hiệu quả và răn đe.
- Hợp tác quốc tế còn hạn chế: Việt Nam đã có sự tiến bộ trong việc chia sẻ thông tin với các đối tác quốc tế, nhưng hệ thống hợp tác quốc tế vẫn chưa hoàn thiện. Điều này ảnh hưởng đến khả năng xử lý các vụ việc phức tạp liên quan đến tài trợ khủng bố và rửa tiền trên phạm vi toàn cầu.
Kết luận
Việt Nam đã có những bước tiến quan trọng trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về PCRT, TTKB và TTPBVKHDHL. Tuy nhiên, vẫn còn những thách thức cần được giải quyết, đặc biệt là việc quản lý các dịch vụ tài sản ảo và nâng cao hiệu quả giám sát tài chính. Những kết quả tích cực cho thấy nỗ lực của Chính phủ trong việc bảo vệ an ninh tài chính quốc gia, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục cải thiện và củng cố hệ thống phòng, chống tội phạm tài chính trong tương lai.
Tải về chi tiết báo cáo tiến độ thực hiện: 1st Follow-up report (June 2023)