Ảnh: Tookiaki
Để khắc phục và thoát khỏi Danh sách xám của FATF về phòng chống rửa tiền, Việt Nam đã ký cam kết Kế hoạch hành động quốc gia, bao gồm 17 hạng mục, tương ứng với 11 Hiệu quả trực tiếp (Immediate outcome – IO):
| STT | Hiệu quả trực tiếp | Nội dung hành động | Thời hạn thực hiện |
| 1 | 1 | Chứng minh rằng các cơ quan có thẩm quyền đã nâng cao hiểu biết về rủi ro RT/TTKB và đang thực hiện các hành động để giảm thiểu rủi ro thông qua các chiến lược và chính sách PCRT/TTKB | T9/2024 |
| 2 | Chứng minh việc hợp tác, phối hợp và liên lạc hiệu quả giữa các cơ quan có liên quan về RT/TTKB (VD: giữa các cơ quan thực thi pháp luật, giữa cục PCRT và các cơ quan thực thi pháp luật, giữa các cơ quan giám sát) ở cấp độ hoạt động | T9/2024 | |
| 3 | 2 | Tăng cường hợp tác chính thức (Dẫn độ và tương trợ tư pháp đa phương) và hợp tác không chính thức của các cơ quan thực thi pháp luật và FIU) với các đối tác nước ngoài bằng cách: – Cung cấp mang tính xây dựng và chủ động tìm kiếm hợp tác liên quan đến tội phạm và tài sản của chúng (phù hợp với mức độ rủi ro của Việt Nam) – Đảm bảo các cơ quan có thẩm quyền, bao gồm các cơ quan trung ương, được cung cấp nguồn lực phù hợp để thực hiện hợp tác quốc tế, và – Theo đuổi các thỏa thuận/thỏa thuận với nhiều cơ quan đối tác nước ngoài nhất có thể trong phạm vi của mình để tạo thuận lượi cho hoạt động hợp tác quốc tế. |
T9/2024 |
| 4 | 3 | Chứng minh hiệu quả của việc giám sát các FI và DNFBP về PCRT/TTKB trên cơ sở rủi ro thông qua các cuộc kiểm tra tại chỗ, từ xa và các biện pháp thực thi | T1/2025 |
| 5 | 3/4 | Thực hiện hành động để giải quyết những thiếu hụt liên quan đến khuôn khổ pháp lý của Việt Nam về: – Các quy định và yêu cầu giám sát FI, DNFBP về PCRT/TTKB – Các biện pháp phòng ngừa, đặc biệt là với các khuyến nghị số 10, 11, 12, 16, 20 |
T5/2024 |
| 6 | Xây dựng khung pháp lý để cấm hoặc điều chỉnh đối với tài sản áo và các tổ chức cung ứng dịch vụ tài sản ảo, đồng thời chứng minh việc thực thi các quy định bao gồm các biện pháp đảm bảo tuân thủ | T5/2025 | |
| 7 | 4 | Tiến hành các hoạt động tiếp cận và cung cấp hướng dẫn cho khu vực tư nhân về kết quả NRA, đánh giá rủi ro ngành và các nghĩa vụ PCRT/TTKB (bao gồm các biện pháp trừng phạt tài chính mục tiêu và báo cáo giao dịch đáng ngờ), trong đó tập trung vào các ngành có rủi ro cao hơn. | T1/2025 |
| 8 | 5 | Xây dựng cơ chế cung cấp cho các cơ quan có thẩm quyền quyền truy cập thời vào các thông tin đầy đủ, chính xác và cập nhật về chủ sở hữu hưởng lợi của pháp nhân (và thỏa thuận pháp lý nếu phù hợp) và áp dụng các biện pháp xử lý một cách phù hợp, hiệu quả, tương xứng và có tính chất răn đe đối với các hành vi vi phạm | T5/2025 |
| 9 | 6 | Việt Nam cần đảm bảo và thể hiện sự độc lập và tự chủ của Cục phòng chống rửa tiền bao gồm: – Chức năng phân tích và chuyển giao thông tin – Phân bổ đầy đủ nguồn lực (cả về nhân sự và tài chính), và – Theo đuổi các thỏa thuận và tham gia độc lập trong việc trao đổi thông tin Hoặc nằm trong cơ cấu tổ chức của ngân hàng nhà nước hoặc với tư cách là một cơ quan độc lập. |
T9/2024 |
| 10 | Cục phòng chống rửa tiền cần nâng cao chất lượng và số lượng phân tích tình báo tài chính (cả hoạt động và chiến lược) và chuyển giao thông tin cho các cơ quan thực thi pháp luật (cả chủ động và theo yêu cầu) tương ứng với hồ sơ rủi ro của Việt Nam bằng cách: – Ttăng số lượng STR được phân tích – Xây dựng cơ chế phản hồi cho các đối tượng báo cáo để cải thiện chất lượng các STR – Tiếp cận các nguồn thông tin rộng nhất có thể và sử dụng các công cụ công nghệ và phân tích phù hợp |
T5/2025 | |
| 11 | 6/7 | Cơ quan thực thi pháp luật cụ thể là Bộ công an chứng minh sự gia tăng trong việc sử dụng các thông tin tình báo tài chính, bao gồm cả các thông tin được chuyển giao từ Cục phòng chống rửa tiền | T5/2025 |
| 12 | 7 | Giải quyết các thiếu hụt về tân thủ thuật trong tội rửa tiền của Việt Nam đối với KN3 | T1/2025 |
| 13 | Các cơ quan thực thi pháp luật và các cơ quan công tố ưu tiên các cuộc điều tra tài chính song song và chứng minh sự gia tăng đáng kể và bền vững về số lượng các vụ điều tra và truy tố rửa tiền, phù hợp với hồ sơ rủi ro rửa tiền của Việt Nam | T5/2025 | |
| 14 | 10 | Giải quyết các thiếu hụt về các thủ thuật liên quan đến KN6 | T5/2024 |
| 15 | 11 | Giải quyết các thiếu hụt về vẫn thủ thuật liên quan đến KN7 | T5/2024 |
| 16 | Chứng minh các cơ quan có thẩm quyền đang thực hiện cơ chế giám sát và đảm bảo các FI, DNFBP tuân thủ các nghĩa vụ trừng phạt tài chính mục tiêu liên quan đến phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, bao gồm việc áp dụng các biện pháp trừng phạt tương xứng và có tính chất răn đe với các FI, DNFBP (nếu có) | T1/2025 | |
| 17 | Chứng minh việc hợp tác và phối hợp giữa các cơ quan chức năng để ngăn chặn việc trốn tránh các biện pháp trừng phạt | T9/2024 |
Thống đốc Ngân hàng nhà nước đã đại diện Chính phủ Việt Nam ký cam kết trên. APG sẽ giám sát và đánh giá việc thực hiện.
Việc ban hành kế hoạch hành động quốc gia được coi là bước đi đầu tiên của Chính phủ Việt Nam nhằm ra khỏi “Danh sách xám”. Trước mắt có thể thấy kế hoạch hành động trên được cụ thể hóa bằng việc ban hành Luật phòng chống rửa tiền năm 2022, cùng các nghị định, thông tư hướng dẫn (hạng mục số 5 của Kế hoạch hành động). Ngoài ra, Ngân hàng nhà nước cũng đang đề xuất tách Cục PCRT hiện tại (thuộc cơ quan thanh gia giám sát ngân hàng) thành một đơn vị độc lập thuộc Ngân hàng nhà nước (hạng mục số 9 của Kế hoạch hành động).
Qua bản kế hoạch hành động nêu trên, có thể thấy việc ra khỏi “Danh sách xám” đòi khỏi rất nhiều nỗ lực của nhiều bộ ngành: Ngân hàng nhà nước, Bộ Công an, Bộ kế hoạch và đầu tư,…Chính phủ Việt Nam đã từng thành công trong việc ra khỏi “Danh sách xám” vào năm 2011, liệu chúng ta có tiếp tục thành công trước deadline tháng 5 năm 2025 hay không?
3 bình luận về “Kế hoạch hành động của Việt Nam để ra khỏi “Danh sách xám””